Borstreconstructie
Wat is een borstreconstructie?
Borstreconstructie bestaat uit het reconstrueren van een nieuwe borststructuur op de plaats waar de borst werd verwijderd tijdens een borstamputatie.
Reconstructie kan gebeuren op het ogenblik van de mastectomie (borstamputatie) en heet dan een onmiddellijke of primaire reconstructie. Een herstel op een later ogenblik, tijdens een nieuwe chirurgische ingreep, heet een secundaire reconstructie. Om de borst te reconstrueren kunnen prothesen worden gebruikt (zie alinea borstreconstructie met implantaten) of eigen weefsel van de patiënt (zie alinea borstreconstructie met eigen weefsel).
Onder het begrip “reconstructie” vallen ook de reconstructie van de tepel en het tepelhof (al kan een reconstructie ook gebeuren zonder) (zie paragraaf tepelreconstructie) en eventuele symmetrisatie operaties aan de andere borst.
Niet alle patiënten die een borstamputatie ondergaan kiezen voor een reconstructie. Sommigen opteren voor het dragen van een uitwendige borstprothese.
Samen met uw plastisch chirurg kan u de verschillende opties overlopen en afhankelijk van uw wensen en lichaamsbouw zal gekozen worden voor het optimale type borstreconstructie.
Een keuze maken
Als u kiest voor een borstreconstructie, moet u twee belangrijke beslissingen nemen.
De eerste is kiezen tussen een onmiddellijke reconstructie op het ogenblik van de mastectomie of een laattijdige (secundaire) reconstructie.
De tweede keuze is de techniek die zal gebruik worden.
Onmiddellijke of laattijdige reconstructie?
Bij een onmiddellijke reconstructie wordt u niet geconfronteerd met het gemis van een borst. Er is slechts 1 hospitalisatie nodig en dus maar 1 lange periode van werkonbekwaamheid. Toch wordt soms geadviseerd om de borstreconstructie pas later te doen, in het bijzonder wanneer u chemotherapie en/of radiotherapie moet ondergaan. Chemotherapie verlaagt uw immuniteit en verhoogt de kans op wondinfecties, terwijl radiotherapie kans geeft op wondproblemen en verharden of krimpen van een eigen weefsel reconstructie. De optimale timing voor uw reconstructie kan u bespreken met uw plastisch chirurg.
Reconstructie met implantaten (prothesen) of met lichaamseigen weefsel?
Een reconstructie met eigen weefsel ziet er natuurlijk uit en voelt zacht aan. Uw nieuwe borst is goed doorbloed en dus ook warm. De operatie duurt lang omdat ze technisch uitdagend is en er microchirurgie moet gebeuren. U verblijft 4 tot zes dagen in het ziekenhuis en de herstelperiode is ongeveer 6 tot 8 weken.
Een reconstructie met prothesen of implantaten is technisch minder uitdagend. Uw ziekenhuisverblijf is een tweetal dagen en de werkonbekwaamheid bedraagt gewoonlijk drie weken. Een prothese is een ballon uit silicone die het volume van de verwijderde borstklier zal vervangen. Ons lichaam maakt een littekenzakje aan rondom de prothese. Dit wordt een kapsel genoemd. Aanvankelijk is dit kapsel soepel maar na enkele jaren kunnen er rimpeltjes in komen en kan dit een reden zijn om prothesen te vervangen of te verwijderen. Dit is niet standaard nodig, enkel wanneer er problemen zijn.
Klik voor meer info
↓
Borstreconstructie met eigen weefsel
Deze paragraaf handelt specifiek over borstreconstructie met eigen weefsel. Dit is een technisch ingewikkelde ingreep waarbij er een hoeveelheid huid- en vetweefsel getransplanteerd zal worden van elders op uw lichaam naar de borst. Met microchirurgie zullen kleine bloedvaten verbonden worden die ervoor zorgen dat uw nieuwe borst goed doorbloed en warm is. Een eigen weefsel reconstructie is zacht en voelt natuurlijk aan.
Er zijn altijd 2 operaties nodig: een eerste grote ingreep waarbij de weefseltransplantatie plaatsvindt, en een tweede kleinere ingreep waarbij de beide borsten symmetrisch gemaakt worden en eventueel een tepelreconstructie plaatsvindt. Een weefseltransplantatie wordt ook wel een ‘vrije flap’ genoemd.
Een eigen weefsel reconstructie geeft doorgaans op lange termijn de beste resultaten voor een borstreconstructie maar mislukt in 2% van de gevallen. In die situatie is er vaak nog een alternatief voorhanden of is een prothese reconstructie alsnog mogelijk.
Eigen weefsel voor een borstreconstructie wordt doorgaans gevonden ter hoogte van de buik (DIEP flap), de flanken (lumbar flap) of de binnenzijde van de dijen (PAP flap). Dit zijn allemaal ‘vrije flappen’, wat betekent dat een microchirurgische transplantatie plaatsvindt. In deze paragraaf wordt voornamelijk de DIEP-flap besproken maar veel principes gelden ook voor de lumbar en PAP flap. U krijgt hierover meer informatie tijdens het consult.
DIEP flap
De gouden standaard voor eigen weefsel borstreconstructie is de DIEP flap. De naam komt van ‘Deep Inferior Epigastric artery Perforator’ flap. Het weefsel dat typisch weggenomen wordt bij een buikwandcorrectie zal nu gebruikt worden om uw geamputeerde borst opnieuw volume te geven. Indien er ook veel huid werd verwijderd tijdens uw borstamputatie kan de huid van de buik ervoor zorgen dat uw borst opnieuw een mooie druppelvorm krijgt. U zal naast de littekens op de borst dus ook een horizontaal litteken hebben boven het schaambeen. Dit litteken zit meestal onder de rand van een normaal onderbroek. De bloedvaten worden opgezocht door de buikspieren te splitsen zonder de spiervezels door te snijden. Dit zorgt best wel voor wat pijn en ongemak de eerste dagen na de ingreep. Desondanks kan u meestal een week na de ingreep het ziekenhuis verlaten, in huis rondwandelen en kleine taken uitvoeren.
Voor de ingreep
Indien u kiest voor een eigen weefsel reconstructie zal de plastisch chirurg samen met u evalueren waar zich op uw lichaam het beste weefsel bevindt voor een borstreconstructie. De bedoeling is om uw oude borst zo goed mogelijk te herstellen zonder daarbij teveel schade aan te richten elders op uw lichaam. De buik is de ideale plaats hiervoor. Indien u operaties heeft gehad in de buik waardoor een DIEP-flap niet mogelijk is, kan het weefsel ter hoogte van de flanken (‘love handles’) gebruikt worden of huid-en vetweefsel van de binnenzijde van de dij.
Om te evalueren of de operatie technisch mogelijk is dient u een CT scan te ondergaan, waarop de kleine bloedvaatjes die we nodig hebben voor de operatie in beeld worden gebracht.
U dient ook op consultatie te gaan bij de anesthesist maximaal dertig dagen voor de geplande ingreep. Dit garandeert u een maximaal veilige narcose.
Opname en operatie
U wordt een dag voor de ingreep opgenomen om logistieke redenen. U zal als eerste opgehaald worden op uw kamer om naar de operatiezaal te gaan. Gezien de technische complexiteit kan de ingreep meerdere uren duren. U verliest echter amper bloed en de pijn nadien valt erg mee. De doorbloeding van de nieuwe borst is afhankelijk van kleine bloedvaatjes van 1mm diameter. Elke 2u moet er een controle plaatsvinden waarbij de kleur, temperatuur en spanning van de borst gecontroleerd wordt. Als het op uw eigen kamer niet mogelijk is om deze controles uit te voeren kan het zijn dat u de eerste nacht op intensieve zorgen verblijft. Dit is niet omdat uw gezondheid in gevaar is, maar opnieuw om logistieke redenen. Na de operatie wordt u wakker met enkele redondrains in de borst en buik. Dit dient om wondvocht en bloed te evacueren kort na de ingreep.
Na de operatie
Als u terug op de kamer bent mag u de dag na uw operatie al uit bed. Stappen wordt opgebouwd met de kinesist, drains worden verwijderd en op dag 3 of 4 na de ingreep kan u het ziekenhuis verlaten. Het is belangrijk dat u thuis voldoende hulp heeft. Verpleging is niet nodig. U mag douchen en moet 4 weken een steunBH dragen dag en nacht. U mag gedurende 2 weken geen zware gewichten tillen en er is een werkonbekwaamheid voorzien van 6-8 weken.
Correcties
Zes maanden na de flapchirurgie wordt een correctie gepland. Dit kan gaan van een discrete lifting van de nieuwe borst tot een verkleining van de gezonde borst en/of een tepelreconstructie. Dit gebeurt meestal via dagkliniek. Als enkel een tepelreconstructie nodig is kan dit zelfs onder lokale verdoving en hoeft dit niet in een groot operatiekwartier te gebeuren. De tattoo van het tepelhof kan 6 weken na de tepelreconstructie en hiervoor verwijzen wij u naar een specialist ter zake buiten het ziekenhuis.
Deze paragraaf behandelt specifiek reconstructies met prothesen. Borstprothesen zijn ronde of druppelvormige siliconen zakjes die onder de huid van de borst of onder de grote borstspier worden geplaatst. De positionering hangt af van de doorbloeding en de dikte van de huid van uw borst na de amputatie.
Permanente of definitieve implantaten zijn identiek aan de prothesen die gebruikt worden voor een borstvergroting.
Prothesen kunnen geplaatst worden onmiddellijk na de amputatie (=primaire reconstructie). Wanneer bij u gekozen wordt voor een laattijdige (=secundaire) reconstructie, of als er te weinig huid is om een mooie druppelvormige borst te creëren, kan gekozen worden voor een tijdelijke reconstructie met een expander. Zo’n expander is een speciaal type prothese met een metalen vulklep. Op die manier kan de huid van de borst goed genezen na de amputatie en wordt pas later gestart met de opbouw van volume. De expander prothese zal over verschillende consultaties bij de plastisch chirurg met fysiologisch water gevuld worden tot het gewenst volume. Eens dit volume bereikt is kan ze gewisseld worden voor een definitieve prothese of kan er gekozen worden voor een ‘hybrid breast reconstruction’ waarbij een kleine prothese geplaatst wordt en het overige volume gecompenseerd wordt door injectie van eigen vet rondom de prothese (lipofilling).
Borstreconstructie met prothesen
Deze paragraaf behandelt specifiek reconstructies met prothesen. Borstprothesen zijn ronde of druppelvormige siliconen zakjes die onder de huid van de borst of onder de grote borstspier worden geplaatst. Dit hangt af van de doorbloeding en de dikte van de huid van uw borst na de amputatie. Permanente of definitieve implantaten zijn identiek aan de prothesen die gebruikt worden voor een borstvergroting.
Prothesen kunnen geplaatst worden onmiddellijk na de amputatie (=primaire reconstructie). Wanneer bij u gekozen wordt voor een laattijdige (=secundaire) reconstructie, of als er te weinig huid is om een mooie druppelvormige borst te creëren, kan gekozen worden voor een tijdelijke reconstructie met een expander. Zo’n expander is een speciaal type prothese met een metalen vulklep. Op die manier kan de huid van de borst goed genezen na de amputatie en wordt pas later gestart met de opbouw van volume. De expander prothese zal over verschillende consultaties bij de plastisch chirurg met fysiologisch water gevuld worden tot het gewenst volume. Eens dit volume bereikt is kan ze gewisseld worden voor een definitieve prothese of kan er gekozen worden voor een ‘hybrid breast reconstruction’ waarbij een kleine prothese geplaatst wordt en het overige volume gecompenseerd wordt door injectie van eigen vet rondom de prothese (lipofilling).
Vooraf
Op de consultatie zal samen met u gekeken worden of u in aanmerking komt voor deze ingreep. Er wordt gevraagd naar uw medisch verleden, medicatie gebruik, allergie alsook naar problemen met hoge bloeddruk en stollingsstoornissen/bloedverdunners. Vervolgens gaan we over tot het onderzoeken van de borsten. Hiervoor zal de chirurg enkel metingen verrichten ter hoogte van het bovenlichaam en de borsten. Eventuele afwijkingen worden grondig met u besproken. Een recente mammografie en/of echografie van de beide borsten is een vereiste om verder te gaan met de ingreep. Ook uw familiale voorgeschiedenis met betrekking tot borstaandoeningen wordt nagegaan.
Voor de ingreep gaat u op pre-anesthesie consult. Op die manier wordt u een veilige narcose gegarandeerd. Dit consult gebeurt ambulant en maximaal 30 dagen voor de operatiedatum.
De dag van de ingreep
U wordt van uw kamer naar het operatiekwartier gebracht. Voor u in slaap gaat komt de plastisch chirurg bij u. De ingreep wordt overlopen en er worden foto’s gemaakt. Er wordt een markering op uw bovenlichaam geplaatst die de chirurg tijdens de ingreep gebruikt als richtlijn. Vervolgens wordt u naar de operatiezaal gebracht. De anesthesist zal u onder narcose brengen en de operatie wordt uitgevoerd. Na de ingreep wordt u nog even op de ontwaakzaal gehouden, waarna u terug naar uw kamer wordt gebracht. Uw wordt wakker met een drain in de borst. Dit is een plastic buisje dat wondvocht en bloed kan evacueren tijdens de vroege post-operatieve periode. Dit zal verwijderd worden voor u naar huis gaat. Ontslag kan meestal de 1 of 2 dagen na de operatie.
Achteraf
Bij het verlaten van het ziekenhuis wordt aangeraden de rest van de dag rustig door te brengen. Als u wil rusten en/of slapen mag u om het even welke houding aannemen, met uitzondering van buiklig. De eerste dagen na de ingreep kan u pijn ervaren, doch wordt dit door de meeste patiënten als minimaal ervaren.
De steun BH draagt u dag en nacht gedurende 1 maand. We raden aan om geen zware fysieke inspanningen te doen gedurende 1 maand. Professionele activiteiten (indien niet zwaar fysiek) kan u normaal na 2 weken hervatten. Ook worden na 2 weken de hechtingen verwijderd.
U moet gedurende een aantal maanden het litteken beschermen tegen de zon. In het begin ziet het litteken er rood uit, maar het zal in de loop van de tijd verbleken tot een fijn wit lijntje. Het zachtjes masseren van het litteken en aanbrengen van een siliconencrème kunnen helpen om het litteken te verzachten.
De eerste weken na de ingreep kan de borst nog hard en onnatuurlijk aanvoelen. De blauwe plekken verdwijnen de eerste twee weken en de huidenveloppe zal ontspannen gedurende de eerste 3 maanden.
Verwikkelingen
De kans op complicaties is klein, maar vergroot wel als u chemotherapie en/of radiotherapie moet krijgen.
Bij ieder type chirurgie is een nabloeding of een wondinfectie mogelijk. Heeft u na de ingreep meer pijn, koorts, verkleuring van de huid, een vochtig verband, een borst die meer gezwollen is dan de andere of u bent ongerust: neem contact met ons op of buiten de kantooruren met spoed.
Andere verwikkelingen typisch voor een borstreconstructie met een prothese:
1. Kapselvorming rond het implantaat (littekenzakje dat zich rond het implantaat vormt en mogelijk kan verharden en verkalken).
2. Infectie van het implantaat.
3.Perforatie van het implantaat doorheen de huid.
4. Lekkage van een expander.
Voornoemde complicaties kunnen te allen tijde na de reconstructie voorkomen en de kans is groter na bestraling van de borst (tot 30 tot 40%!)
De tepel en tepelhof zullen bij latere ingrepen worden gereconstrueerd.
Bijkomende vragen of opmerkingen kan u stellen tijdens de consultatie.
Lipofilling - Hybrid breast reconstruction
Deze paragraaf behandelt specifiek de techniek ‘hybrid breast reconstruction’. Zoals de naam doet vermoeden is het een hybride techniek waarbij het eindresultaat een nieuwe borst is die bestaat uit eigen vet en een kleine prothese.
Operatie
De hybride borstreconstructie is enkel mogelijk bij kleine borsten. Tijdens een eerste ingreep zal een expander prothese geplaatst worden, en deze wordt nadien op de consultatie bijgevuld tot het gewenste volume van de nieuwe borst. We laten alles 3 maanden genezen en dan wordt een tweede ingreep gepland, waarbij we een volume water uit de expander verwijderen en dit volume compenseren met ‘lipofilling’. Dit is een techniek waarbij er eerst liposuctie gebeurt in de zones die u zelf kiest. Dit vet wordt verwerkt tot een zuivere injecteerbare fractie en wordt ingespoten via verschillende kleine onderhuidse gangetjes onder de huid van uw borst.
Praktisch
Deze lipofilling procedure gebeurt onder algemene narcose en via dagkliniek. U kan enkele dagen nadien terug werken. De borst is gewoonlijk rood en gezwollen de eerste twee weken na de ingreep. Deze transplantatie van vet heeft geen eigen bloedvoorziening en we rekenen steeds op een minimum resorptie en dus verlies van 30% van het volume dat geïnjecteerd werd. Doorgaans zijn er twee tot drie lipofilling sessies nodig om een zachte vetlaag in de nieuwe borst te brengen. Op het moment dat uw borst zacht en groot genoeg is zal de expander prothese vervangen worden door een definitieve kleine prothese. Ook dit kan via dagkliniek.
De hybride borstreconstructie is dus een traject dat bestaat uit minstens 3 ingrepen, waarvan de meeste via dagkliniek. Het is een manier om een deels eigen weefsel reconstructie te realiseren zonder littekens elders op het lichaam. Het totale traject duurt al snel 1,5 jaar maar het resultaat is zoals een eigen weefsel reconstructie mogelijks levenslang.
